Coronamaatregelen doen identiteit van personen met een beperking vervagen

"Mijn voorziening is in een kramp geschoten"

“Ik woon heel graag waar ik nu woon. Iedereen in de voorziening doet hard zijn best om alle coronarichtlijnen goed toe te passen. Maar mijn voorziening is in een kramp is geschoten. Het VAPH (Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap) legt ons bijvoorbeeld bezoekregels op die vergelijkbaar zijn met die van een woonzorgcentrum. Elke keer als ik een weekend naar huis ga – gelukkig mag dat – moet ik van het VAPH een papier ondertekenen waarin ik verklaar in mijn bubbel te zijn gebleven. Hoe stereotiep om personen met een beperking extra papieren mee te geven! 
 
Natuurlijk vraagt een beperking soms meer aandacht en moet iedereen voorzichtig zijn. Wil dat ook zeggen dat men je automatisch anders moet behandelen dan iemand die niet in een voorziening woont? Niet elke persoon met een beperking is even kwetsbaar of heeft hetzelfde karakter. Beter zou men per persoon aftoetsen of hij/zij bekwaam is om met corona-richtlijnen om te gaan. De huidige richtlijnen beschouwen personen met een beperking als één grote pot nat. Als mensen zonder eigen karakter, talent en persoonlijkheid. De regels voor ons zijn ALTIJD anders. Tegelijk wil het VAPH ons laten meedraaien en deelnemen aan de maatschappij. Hoe kan dat? 
 
Maar ik ben ook blij met een aantal nieuwe regels hoor. Zoals de reservatieplicht in restaurants of de extra plaats tussen tafels, zodat rolstoelgebruikers comfortabeler uit eten kunnen. Dat mag ook eens gezegd worden.”  

Tachtig dagen zonder ouders

Gelijkaardige verhalen hoorden we bij Karen (22) en Seppe (30), twee deelnemers van ons leerprogramma Brake-Out. Ook zij vinden de coronarichtlijnen van het VAPH aan de strenge kant. Seppe bracht tijdens de lockdown drie maanden door in het woonproject waar hij samenwoont met tien jongeren met een beperking en een zorgkoppel. Tachtig dagen zag hij zijn ouders niet. “We hadden eigenlijk twee keuzes.Je kon kiezen tussen drie maanden in het tehuis of naar huis gaan.” Ook Karen (22) moest haar familie missen. Drie maanden verbleef ze onafgebroken in haar leefgroep voor mensen met autisme. “We mochten niet naar huis en kregen maar eens per week een uurtje bezoek. Dat mocht maar één persoon zijn en alleen buiten.”

Vermogen om maatregelen in vraag te stellen

Konekt zag veel voorzieningen in maart 2020 in overlevingsmodus gaan. Het corona-virus moest koste wat het kost buiten gehouden worden. Alleen loopt die kostprijs serieus op, zoals Esther duidelijk maakt. Mensen zien hun identiteit en persoonlijkheid letterlijk verdwijnen. Iedereen moest even zijn of haar persoonlijkheid aan de kant zetten voor het hogere doel. Maar nu zijn we zes maanden verder…  

De beperkte vrijheid van wie in een voorziening woonde, werd sinds maart nóg beperkter. Als ‘zorgobject’ achtte men je opeens verantwoordelijk voor de gezondheid van honderden mensen. Esther heeft gelukkig het vermogen om het nut van verschillende maatregelen in vraag te stellen. Veel van haar medebewoners hebben dat vermogen niet. Zij ondergaan gewoon dat ze geen bezoek mogen ontvangen ‘omdat corona buiten gehouden moet worden’. Als je dan toch dingen in vraag durft stellen, behandelt men je vaak als ‘moeilijke klant die het systeem in gevaar brengt’.

Gelukkig werken er veel gemotiveerde mensen in de sector die ver gaan voor hun bewoners. Maar hoe ver kunnen en mogen ze opboksen tegen het systeem? 

Lees ook:

• Versoepelingen leggen de ongelijkheid t.o.v. personen met een beperking extra bloot
• Corona en handicap? Deze keer is het toch doorbijten (Vrt.nws)
• Gehandicaptenzorg in coronatijden: "Heel veel regels waren niet aangepast aan onze fragiele kinderen" (Vrt.nws)
• Mensen met een beperking stonden tijdens de lockdown in de kou: “Alles draaide om ouderenzorg, en wij dan?” (Hln.be)